25η ΜΑΡΤΙΟΥ 1821: 200 χρόνια Εθνικής Παλιγγενεσίας

Αγαπητά μας παιδιά, καλημέρα και χρόνια πολλά για την ημέρα.

Όπως γνωρίζουμε αύριο γιορτάζουμε μια σημαντική εορτή στην ιστορία του τόπου μας: την 25η Μαρτίου. Την ημέρα αυτή βέβαια έχουμε διπλή εορτή: θρησκευτική και εθνική. Γιορτάζουμε αφενός τον Ευαγγελισμό της Θεοτόκου: “Άγγελος πρωτοστάτης ουρανόθεν επέμφθη ειπείν τη Θεοτόκω το Χαίρε”, δηλαδή τη χαρμόσυνη είδηση της επικείμενης γέννησης του Ιησού Χριστού, η οποία δόθηκε από τον αρχάγγελο Γαβριήλ προς τη Θεοτόκο Μαρία (Ευαγγελισμός: ευ + αγγέλλω).

Γιορτάζουμε αφετέρου και την Εθνική επέτειο της Ελληνικής Επανάστασης του 1821. Τότε που οι υπόδουλοι Έλληνες ξεσηκώθηκαν κατά του Τούρκου δυνάστη για ελευθερία και αυτοδιάθεση, ύστερα από 400 χρόνια πικρής σκλαβιάς.

Γράφει ο εθνικός ποιητής μας:

Άκρα του τάφου σιωπή στον κάμπο βασιλεύει

λαλεί πουλί, παίρνει σπυρί, κι η μάνα το ζηλεύει.

Τα μάτια η πείνα εμαύρισε στα μάτια η μάνα μνέει

στέκει ο Σουλιώτης ο καλός παράμερα και κλαίει:

” Έρμο τουφέκι σκοτεινό, τι σ΄έχω ‘γω στο χέρι;

οπού συ μου ‘γινες βαρύ κι ο Αγαρηνός το ξέρει”

Ο Απρίλης με τον Έρωτα χορεύουν και γελούνε,

κι όσα άνθια βγαίνουν και καρποί τόσ’ άρματα σε κλειούνε.

…

Μάγεμα η φύσις κι όνειρο στην ομορφιά και χάρη

η μαύρη πέτρα ολόχρυση και το ξερό χορτάρι.

Με χίλιες βρύσες χύνεται, με χίλιες γλώσσες κρένει:

” Όποιος πεθάνει σήμερα χίλιες φορές πεθαίνει”

Διονύσιος Σολωμός, Ελεύθεροι Πολιορκημένοι

Αυτή τη χρονιά μάλιστα εορτάζουμε τα 200 χρόνια από την Ελληνική Επανάσταση: 1821-2021! Τα 200 χρόνια από την Εθνική Παλιγγενεσία. 200 χρόνια τιμής και δόξας στους Ήρωες, Μάρτυρες και Ελευθερωτές της Ελλάδας.

Μια σημαντικότατη εορτή, της οποίας το μήνυμα αποκτά φέτος ιδιαίτερη σημασία για όλους τους Έλληνες, τόσο εδώ στον τόπο μας όσο και σε όλες τις χώρες του κόσμου, όπου υπάρχουν. Η συγκεκριμένη επέτειος έδωσε το έναυσμα πολλών ομιλιών αλλά και εκδηλώσεων, προκειμένου να μνημονεύσουμε, μα και να τιμήσουμε και να παραδειγματιστούμε από αυτό το ιστορικό γεγονός. Δυστυχώς η τραγική περιπέτεια της πανδημίας ένα χρόνο τώρα δε μας επέτρεψε να χαρούμε δια ζώσης όλο τον πλούτο των αφιερωμάτων, τα οποία ετοιμάστηκαν για το σκοπό αυτό. Δεν πρέπει ωστόσο κάτι τέτοιο να σταθεί εμπόδιο στο να συνειδητοποιήσουμε τη μεγάλη προσφορά των Ελλήνων του ’21 σε διάφορα επίπεδα για τη μετέπειτα πορεία τούτου του έθνους ,όπως επίσης εν γένει και των λαών της Ευρώπης. Προσφορά που άπτεται σπουδαίων αξιών και ιδανικών, όπως ελευθερία, δικαιοσύνη, ανεξαρτησία, αυτοδιάθεση, ειρήνη, συνύπαρξη, αλληλεγγύη …

Διότι για όλα αυτά πολέμησαν και μάλιστα μετά από 400 χρόνια απάνθρωπης, σκληρής, εξοντωτικής, καταπιεστικής, βασανιστικής, εξευτελιστικής κατοχής. Κι ήταν λίγοι απέναντι σε αμέτρητους. Κι ήταν άοπλοι απέναντι στα δυνατά όπλα των άλλων. Και πολεμούσαν με την ψυχή και την καρδιά τον κλεφτοπόλεμό τους απέναντι στον οργανωμένο στρατό των εχθρών. Ένας Δαυίδ με έναν Γολιάθ! Λέει χαρακτηριστικά ο Γέρος του Μωριά:

«Ο κόσμος μάς έλεγε τρελούς. Ημείς, αν δεν είμεθα τρελοί, δεν εκάναμε την επανάσταση, διατί ηθέλαμε συλλογισθεί πρώτον διά πολεμοφόδια, καβαλλαρία μας, πυροβολικό μας, πυριτοθήκες μας, τα μαγαζιά μας, ηθέλαμε λογαριάσει τη δύναμη την εδική μας, την τούρκικη δύναμη. Τώρα όπου ενικήσαμε, όπου ετελειώσαμε με καλό τον πόλεμό μας, μακαριζόμεθα, επαινόμεθα. Αν δεν ευτυχούσαμε, ηθέλαμε τρώγει κατάρες, αναθέματα». 

Όμως ορκίζονταν πίστη στον ιερό αγώνα: Ελευθερία ή Θάνατο! Και πολεμούσαν.

Αναφερόμενος στο πανευρωπαϊκό/ πανανθρώπινο χαρακτηριστικό της Ελληνικής Επανάστασης ο σπουδαίος ιστορικός Παν. Κανελλόπουλος γράφει:

«Οι Έλληνες δεν απετίναξαν μόνον τον ζυγόν υπό τον οποίον οι ίδιοι ετέλουν, αλλά κατήργησαν εμμέσως την έννοιαν παντός ζυγού εις την Ευρώπην ολόκληρον, δημιουργήσαντες τας ηθικάς και πολιτικάς προϋποθέσεις διά την εκδήλωσιν των διαφόρων εθνικών εξεγέρσεων, αι οποίαι, είτε επιτυχούσαι, ως εν Ιταλία, είτε επανειλημμένως και τραγικώς κατασταλείσαι, ως εν Πολωνία, έδωσαν εις τον 19ον αιώνα το χρώμα του και το μέγα ιστορικόν του νόημα».

Παναγιώτης Κανελλόπουλος, Τα Δοκίμια, τ. Β΄, Ιστορικά Δοκίμια, εκδ. Εταιρείας Φίλων Παν. Κανελλόπουλου, Αθήνα

Για εμάς τους κατοίκους της πόλης του Αιγίου η συγκεκριμένη εορτή αποκτά ξεχωριστή σημασία και βαρύτητα. Τούτο συμβαίνει λόγω της ονομαστής Συνέλευσης της Βοστίτσας (ή αλλιώς Μυστική Συνέλευση της Βοστίτσας), η οποία έλαβε χώρα στις 26 με 30 Ιανουαρίου 1821 στην πόλη μας (Βοστίτσα ήταν τότε η ονομασία της, ήταν σλαβικής προέλευσης λέξη και σήμαινε “η πόλη των κήπων”).

Στην εν λόγω Συνέλευση αποφασίστηκε από όλους τους συμμετέχοντες, προκρίτους και ιεράρχες, πέρα και πάνω από όποιες διαφωνίες κι επιφυλάξεις ακούστηκαν, η έναρξη της επαναστάσεως μέσα στον Μάρτιο, στην Πελοπόννησο. Και το γεγονός της συνέλευσης αποτελεί -σύμφωνα με ειδικούς μελετητές- το τελευταίο προεπαναστατικό αλλά συνάμα και το πρώτο επαναστατικό, πολιτικό γεγονός με σκοπό την απελευθέρωση. Γεγονός το οποίο απελευθέρωσε στην ψυχή του Έλληνα υπόδουλου ραγιά όλη εκείνη τη δύναμη, θέληση, πάθος, δίψα για Ελευθερία και Ανεξαρτησία ταυτόχρονα και την οργή για τη δουλεία, την εξαθλίωση, την οδύνη, το χαμό, το φόβο 400 χρόνων σκλαβιάς.

Η συνέχεια είναι λίγο πολύ γνωστή. Μετά από την όλη προετοιμασία της Φιλικής Εταιρείας ξεσπά η επανάσταση, στη Μολδαβία τον Φεβρουάριο του 1821 και στην Πελοπόννησο τον Μάρτιο του ίδιου χρόνου. Γίνονται μάχες και ναυμαχίες, με όχι πάντα θετικά αποτελέσματα. Σημαντικές προσωπικότητες αναδεικνύονται, Ελλήνων που δίνουν την περιουσία τους αλλά και την ίδια τη ζωή τους στον ιερό αγώνα: Κολοκοτρώνης, Καραϊσκάκης, Μαντώ Μαυρογένους, Λασκαρίνα Μπουμπουλίνα, Κωνσταντίνος Κανάρης, Αλέξανδρος και Δημήτριος Υψηλάντης, Ανδρέας Μιαούλης, Αθανάσιος Διάκος, Οδυσσέας Ανδρούτσος, Μακρυγιάννης κι ένα σωρό άλλοι, μα και χιλιάδες απλών αγωνιστών, κλεφτών και αρματολών, αντρών και γυναικών, που μάχονται για τη γλυκιά πατρίδα.

Οι Τούρκοι συχνά απαντούν με αφανισμό ολόκληρων περιοχών, π.χ. η καταστροφή των Ψαρών και της Χίου και της Σαμοθράκης. Βοά η πολιτισμένη Ευρώπη με τις θηριωδίες τους. Αλλά και συγκινείται με γεγονότα απαράμιλλης ψυχικής δύναμης και αγάπης προς την Ελευθερία. Η ηρωική Έξοδος του Μεσολογγίου αποτελεί ένα τέτοιο γεγονός. Και αρκετοί πολίτες των έρχονται να βοηθήσουν. Συστρατεύονται στο πλευρό των ανθρώπων που αγωνίζονται για τα δίκαια, που αγωνίζονται για τη ζωή! Ή κάνουν εράνους, ζωγραφίζουν, κάνουν συγκεντρώσεις, εκδηλώσεις, ομιλίες, εκδίδουν άρθρα και βιβλία υπέρ των Ελλήνων, τέλος δίνουν μεγάλο μέρος της δικής τους περιουσίας. Φιλέλληνες, όπως ο Λόρδος Μπάυρον, ο Φρανσουά Πουκεβίλ, JeanEynard και πλήθος άλλων σε Ευρώπη και Αμερική. Βέβαια αυτή η συγκινητική εκδήλωση αφορά τους πολίτες μόνο. Διότι επίσημα τα ευρωπαϊκά κράτη μάλλον δεν στάθηκαν ακριβώς στο ύψος των περιστάσεων, παρά μόνο όταν αυτό τους το υπαγόρευσαν τα συμφέροντά τους.

1829, η τελευταία μάχη της επανάστασης, με νίκη των ελληνικών δυνάμεων. Ένα χρόνο μετά η Ελλάδα αναγνωρίζεται ανεξάρτητο κράτος με διευρυμένα τα σύνορά της. Ένας νέος αγώνας ξεκινά …

Οι υπόδουλοι Έλληνες λοιπόν υπέμειναν, αγωνίστηκαν, άντεξαν και ΝΙΚΗΣΑΝ!

Ας γίνει και σε μας αυτό ακριβώς το μήνυμα αξία και πίστη σε όλη την πορεία της ζωής μας, μα και πιο πολύ τώρα στις τραγικές και δύσκολες ημέρες που ζούμε: Υπομονή κι Αντοχή για μια χαρούμενη νίκη της ζωής (=ευαγγελισμός).

Εθνικός Ύμνος

Σε γνωρίζω από την κόψη

του σπαθιού την τρομερή.

Σε γνωρίζω από την όψη

που με βία μετράει τη γη.

Απ’ τα κόκαλα βγαλμένη

των Ελλήνων τα ιερά,

και σαν πρώτα ανδρειωμένη

χαίρε, ω χαίρε, Ελευθεριά!

Διονύσιος Σολωμός

 

Χρόνια Πολλά!

Η φιλόλογος

Γαλανοπούλου Μαρία