Σκέψεις για την ποίηση και τους ποιητές

“ Η νύχτα πάντα πίσω απ? τις σελίδες μου. Γι? αυτό

Και λάμπουνε τόσο πολύ τα γράμματά μου.΄΄

Γ. Ρίτσος (1909-1990), Βραβείο Λένιν 1975-1976

“ Η ποίηση δεν ανήκει σ` αυτούς που τη γράφουν, αλλά σε κείνους που την έχουν ανάγκη.΄΄

Πάμπλο Νερούντα, (1904-1973)

“ Το καλύτερο είναι η σιωπή. Το αμέσως καλύτερο είναι η αγάπη, η ποίηση, το τραγούδι.΄΄

Όσσο, Ινδός μυστικιστής φιλόσοφος (1931-1990)

“?Αλέξανδρος τήν ?Ιλιάδα ?αρετής ?εφόδιον ?ενόμιζε.΄΄

Πλούταρχος,ιστορικός,(47-120 π.Χ.)

“Η διαφορά του “καλού “ από το ιδιοφυές είναι ότι στο ιδιοφυές κατοικεί η ποίηση.΄΄

( Άγνωστος)

“Σχεδόν φοβάμαι να αγγίξω την “Οδύσεια“, τόσο καταπιεστικά αφόρητη είναι η ομορφιά της.΄΄

Ιμπν Χαλντούν, Άραβας ιστορικός και σοφός( 1332-1406)

΄΄Και συ που ξέρεις από ποίηση/ κι εγώ που δεν διαβάζω

Κινδυνεύουμε.

Εσύ να χάσεις τα ποιήματα/ κι εγώ τις αφορμές τους.΄΄

Μιχάλης Γκανάς (1944)

“Μόνο μπορεί να μείνουνε κατόπιν μας οι στίχοι,

Δέκα μονάχα στίχοι μας να μείνουνε, καθώς

τα περιστέρια που σκορπούν οι ναυαγοί στην τύχη,

κι όταν φέρουν το μήνυμα δεν είναι πια καιρός.΄΄

Κώστας Καρυωτάκης, Υστεροφημία, (1896-1928)

“Θυμάμαι παιδί που έγραψα κάποτε τον πρώτο μου στίχο.

Από τότε ξέρω ότι δεν θα πεθάνω ποτέ-αλλά θα πεθαίνω κάθε μέρα.΄΄

Τάσος Λειβαδίτης, Ο πρώτος στίχος, (1922-1988)

“Τούτοι οι στίχοι ο λαός μου και τα σπίτια του.΄΄

Μάνος Ελευθερίου (1938)

“Θα όριζα εν συντομία την ποίηση σαν τη ρυθμική δημιουργία της ομορφιάς.΄΄

Edgar Allan Poe (1809-1849) συγγραφέας

“Δεν έχω γράψει ποιήματα/ δεν έχω γράψει ποιήματα

Μόνο σταυρούς/ σε μνήματα/ καρφώνω.΄΄

Μίλτος Σαχτούρης (1919-2005)

“Κάποτε συλλογίζομαι πως τούτα εδώ που γράφω

δεν είναι άλλο παρά εικόνες που κεντούν στο δέρμα τους

φυλακισμένοι ή πελαγίσιοι.΄΄

Γιώργος Σεφέρης, Βραβείο Νόμπελ 1963 (1900-1971)

“ Όταν διαβάζουμε ένα καλό ποίημα, φανταζόμαστε πως κι εμείς θα μπορούσαμε να το έχουμε γράψει, πως το ποίημα προϋπήρχε μέσα μας.΄΄

“Ποίηση είναι η αναπάντεχη χρήση της γλώσσας.΄΄

Λουίς Μπόρχες (1899-1986) ποιητής

“Ποιητής δεν είναι ο εμπνευσμένος, είναι εκείνος που εμπνέει.΄΄

Paul Eluard (1895-1952) ποιητής

“Αν ζει, αν υπάρχει ακόμα ποίηση, τούτο το χρωστάμε σε κείνη την σημαντική, την ταπεινή ρωγμή που λησμόνησαν οι θεοί στο ασφαλισμένο παράθυρο της σιγουριάς και της άμυνας των ανθρώπων.΄΄

Τάκης Σινόπουλος (1917-1981)

“Νομίζω ότι η καλύτερη επικοινωνία με την ποίηση είναι να διαβάζουμε τα ποιήματα στο σπίτι μας, με το μάτι, και σε ώρα που νιώθουμε την ανάγκη.΄΄

Ντίνος Χριστιανόπουλος (1931)

“Κείνο που σου προσάπτουνε τα χελιδόνια είναι η άνοιξη που δεν έφερες.΄΄

Οδυσσέας Ελύτης (1911-1996)

“Η ποίηση είναι/ εκείνος ο εαυτός μας/ που δεν κοιμάται ποτέ.΄΄

Γιώργος Σαραντάρης (1908-1941)

“Οι ποιητές είναι άνθρωποι που μπορούν ακόμα να βλέπουν

τον κόσμο με τα μάτια ενός παιδιού.΄΄

Alphone Daudet (1840-1897) Γάλλος συγγραφέας

“Μια πόρτα ανοιχτή, για την οποία αιώνες τώρα

φτιάχνονται ατέλειωτες αρμαθιές αντικλείδια.΄΄

Γιώργης Παυλόπουλος (1924-2008)

“Η ποίηση είναι ένα αίνιγμα από συνηθισμένα λόγια.΄΄

Τάσος Λειβαδίτης (1922-1988)

“Δοκιμές ,εν φαντασία και λόγω, νάρκης του άλγους.΄΄

Κ. Καβάφης (1868-1933)

“Φαίνεται όμως πως θαύματα δεν κάμνουν μόνο

διάβολοι και οι θεοί. Θαύματα κάνει

κι η ποίηση, όταν πράγματι είναι ποίηση.΄΄

Γιώργος Βαφόπουλος (1903-1996)

“Τι νομίζεις, λοιπόν/ κατά βάθος η ποίηση/ είναι μια ανθρώπινη καρδιά/ φορτωμένη όλο τον κόσμο.΄΄

Νικηφόρος Βρεττάκος

“Δεν άργησα να αντιληφθώ ότι και για τους ποιητές ισχύει αυτό εδώ, ότι δηλαδή δε δημιουργούν με τη σοφία, αλλά με κάποιο φυσικό χάρισμα, με κάποια έμπνευση ανάλογη, αλλά δεν γνωρίζουν τίποτα για αυτά που λένε.΄΄

(Απολογία Σωκράτους )

“Μας διώχνανε τα πράγματα, κι η ποίησις είναι το καταφύγιο που φθονούμε.΄΄

Κώστας Καρυωτάκης (1896-1928)

“Αν θέλεις να εκνευρίσεις έναν ποιητή, εξήγησε την ποίησή του.΄΄

Nassim Nicholas Taleb (1960)

“Δυο θαμποί προβολείς μες στην ομίχλη, ένα δελτάριο

σε φίλους που λείπουν με τη μοναδική λέξη ζω.??

Μανόλης Αναγνωστάκης (1925-2005)

“Αγώνας είναι η ζωή.

Ώσπου μια μέρα η οργή να γίνει ποταμός

Και στην ορμή του επάνω να την καθαρίσει

από τους ρύπους της/ όπως ο Αλφειός την κόπρο του Αυγεία.΄΄

Σιμόπουλος Ηλίας

“Πολλοί στίχοι είναι σαν αργυρές κλωστές δεμένες

στα καμπανάκια των άστρων- αν τους τραβήξεις,

μια ασημένια κωδωνοκρουσία δονεί τον ορίζοντα.

Πολλά ποιήματα μένουν αργά τη νύχτα στην ερημιά

Βρέχουν κάθε τόσο τα τέσσερα δάχτυλα

των στίχων τους σ? ένα ρυάκι,

ύστερα χάνονται ονειροπαρμένα μες στο δάσος

πνίγονται στο χρυσό πηγάδι της σελήνης-

ένα σωστό ποίημα όμως ποτέ δεν καθυστερεί

σε μια γωνιά του ρεμβασμού.

Είναι πάντα στην ώρα του λέει παρών

Στο πρώτο κάλεσμα της εποχής του.΄΄

Γιάννης Ρίτσος (1909-1990)

“Τα φάρμακά σου φέρε Τέχνη της Ποιήσεως, που κάμνουνε-για λίγο- να μην νιώθεται η πληγή.΄΄

Κ. Καβάφης (1868-1933)

“Κατά βάθος η ποίηση είναι μια ανθρώπινη καρδιά φορτωμένη όλον τον κόσμο.΄΄

Νικηφόρος Βρεττάκος (1912-1991)

“Χαρταετός που ξέφυγε απ? τα χέρια μικρού παιδιού.΄΄

Θωμάς Γκόρπας (1935-2003)

“Κι η ποίηση ένα παιχνίδι

που τα χάνεις όλα,

για να κερδίσεις ίσως

ένα άπιαστο αστέρι.΄΄

Τάσος Λειβαδίτης (1922-1988)

“Η ποίηση μοιάζει ανάρρωση γλυκιά με απουσίες δικαιολογημένες?

Με τέσσερις αισθήσεις γυρίζει ή με έξι

ραβδοσκοπώντας φλέβες του ουρανού

ώσπου σκοντάφτει στον τελευταίο στίχο?

Ο τελευταίος στίχος δε μένει πάντα τελευταίος.

Κάποτε γίνεται πρώτος στίχος ενός ποιήματος

που γράφει κάποιος αναγνώστης.

Μιχάλης Γκανάς (1944)

“Χρειάζεται συνεχώς να απωθείς, ν? αποποιείσαι, να επιλέγεις, να υιοθετείς? Να δοκιμάζεις με τον ίδιο τρόπο που δοκιμάζει

ο Σολωμός δεκαεννέα φορές τον ίδιο στίχο. Επειδή ? κοντά στα άλλα πρέπει να το υπενθυμίζει κανείς αυτό ? η ακριβολογία στη σκέψη δε συμπίπτει με την ακριβολογία στα αισθήματα.Πόσο μάλλον στα οράματα ή στους διασκελισμούς που απαιτούνται για να κινηθείς σ? ένα επίπεδο υπεράνω πολύ της χρηστικής πραγματικότητας.΄΄

Οδυσσέας Ελύτης (1911-1996)

“Δεν έχει λεφτά στην ποίηση, αλλά πάλι και στα λεφτά δεν υπάρχει ποίηση.΄΄

Robert Graves (1895-1985), συγγραφέας

“Ποιητής είναι κάποιος που σκέφτεται κάτι άλλο.΄΄

Βίκτορ Ουγκώ (1802-1885)

“Ο ποιητής μπορεί να υπομείνει τα πάντα, εκτός από ένα τυπογραφικό λάθος.΄΄

Oscar Wild(1854-1900) συγγραφέας

“Λανθάνουσα κοινή ανθρώπινη ανάγκη για ουρανό.΄΄

Μίλτος Σαχτούρης (1919-2005)

“Η ποίηση πρέπει να? ναι/ Ένα ζαχαρωμένο βότσαλο

Πάνω που θα ?χεις γλυκαθεί/ Να σπας τα δόντια σου.΄΄

Αργύρης Χιόνης (1943-2011)

“Κρατήστε αυτόν τον ήλιο, τις βροντές,την καταιγίδα, μέχρι να τα σημειώσω κάπου.΄΄

Γουίλιαμ Σαίξπηρ (1564-1616)

“Ακραία δυνατότητα μιας άνοιξης.΄΄

Νίκος Φωκάς (1927)

“Αν κάποιος μάθει καλά ελληνικά, μπορεί να βρει σχεδόν ολόκληρη την ποίηση στον Όμηρο.΄΄

Έζρα Πάουντ (1885-1972)

“Ποίηση είναι όταν ένα συναίσθημα έχει βρει τη σκέψη του και η σκέψη έχει βρει τις λέξεις.΄΄

Robert Frost (1874-1963)

“Η Ποίηση δεν είναι η απελευθέρωση των αισθημάτων, αλλά η δραπέτευση από τα αισθήματα. Δεν είναι η έκφραση της προσωπικότητας αλλά η δραπέτευση από την προσωπικότητα. Αλλά θα πρέπει κανείς να έχει αισθήματα και προσωπικότητα για να θέλει να δραπετεύσει απ? αυτά.΄΄

“Η αυθεντική ποίηση μπορεί να αρέσει, προτού γίνει κατανοητή.΄΄

“Το αίμα της ευρωπαϊκής λογοτεχνίας είναι λατινικό και ελληνικό, όχι σαν δύο κυκλοφορικά συστήματα αλλά σαν ένα, διότι μέσω της Ρώμης θα ιχνηλατήσουμε την ελληνική καταγωγή μας.΄΄

T.S.Elliot (1888-1965) ποιητής, Νόμπελ 1948

“Ευφυούς η ποιητική εστίν ή μανικού.΄΄

“Φιλοσοφώτερον και σπουδαιότερον ποίησις ιστορίας εστίν. Η μεν γαρ ποίησις μάλλον τα καθόλου, η δ? ιστορία τα καθ? έκαστα λέγει.΄΄

Αριστοτέλης (384-322 π. Χ.)

“Σαν πρόκες πρέπει να καρφώνονται οι λέξεις.

Να μην τις παίρνει ο άνεμος.΄΄

Μανόλης Αναγνωστάκης (1925-2005)

“Και η Ποίηση πάντοτε είναι μία όπως ένας είναι ο ουρανός.Το ζήτημα είναι από πού βλέπει κανείς τον ουρανό. Εγώ τον έχω δει καταμεσίς της θάλασσας.

Οδυσσέας Ελύτης (1911-1996)

“Το ποίημα θέλω να είναι νύχτα, περιπλάνηση

σε ξεμοναχιασμένους δρόμους και σε αρτηρίες,

όπου η ζωή χορεύει?΄?

Νίκος Ασλάνογλου (1931-1996)

“ Ένα ποίημα δεν τελειώνει ποτέ, μόνο εγκαταλείπεται.΄΄

Paul Valery (1871-1945) Γάλλος ποιητής

“Πολλοί στίχοι είναι σαν πόρτες,

πόρτες κλειστές σ? ερημωμένα σπίτια.΄΄

Γιάννης Ρίτσος (1909-1990) Βραβείο Λένιν 1975-1976

“Η ποίηση είναι ένα ταξίδι

Σ? άγνωστη χώρα.

Η ποίηση είναι ταυτόσημη

Με την παραγωγή ραδίου.

Για μια και μόνο λέξη

Λιώνεις χιλιάδες τόνους

Γλωσσικό μετάλλευμα.΄΄

Βλαντιμίρ Μαγιακόφσκι (1893-1930)

“?το γήρασμα του σώματος και της μορφής μου

Είναι πληγή από φριχτό μαχαίρι?

Εις σε προστρέχω τέχνη της ποιήσεως

που κάπως ξέρεις από φάρμακα?΄΄

Κωνσταντίνος Καβάφης (1868-1933)

“Η ποίηση έχει τις ρίζες της στην ανθρώπινη ανάσα.΄΄

Γιώργος Σεφέρης (1900-1971), Βραβείο Νόμπελ 1963

“Είμαι πολεμιστής, έτσι ώστε ο γιος μου να μπορέσει να γίνει έμπορος, έτσι ώστε ο γιος του να μπορέσει να γίνει

Π ο ι η τ ή ς.΄΄

John Quincy Adams (1767-1848), Αμερικανός Πρόεδρος (1825-1829)

“Ο ποιητής σε όποια εποχή κι αν ανήκει, όποια σχολή κι όποιο δόγμα κι αν ακολουθεί, είναι καταρχήν ένα ξεχωριστό άτομο, έχει ένα προσωπικό ύφος και με αυτό το ύφος δοκιμάζει να εκφράσει την ατομικότητά του?

Ο ποιητής στέκεται και λειτουργεί ατόφιος, ολόκληρος μέσα στο γύρω κόσμο.΄΄

“?Ένα μοντέρνο ποίημα, όποιο κι αν είναι το ειδικό του περιεχόμενο, μας κάνει να περπατάμε σαν μέσα σ? ένα απεριόριστο όνειρο.΄΄

Ανδρέας Καραντώνης (1865-1922)

“ Όπου κι αν με πήγαν οι θεωρίες μου, βρήκα ότι ένας ποιητής ήδη είχε πάει εκεί.΄΄

Σίγμουντ Φρόυντ (1856-1939), Ψυχολόγος-Ψυχαναλυτής

“Η ποίηση είναι το άλλο πρόσωπο της υπερηφάνειας.΄΄

Οδυσσέας Ελύτης (1911-1996), Βραβείο Νόμπελ 1979

ΑΠΟΨΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΤΗΣ ΠΟΙΗΣΗΣ

“Είμαστε υποχρεωμένοι να δεχτούμε ότι το ποίημα επιδέχεται περισσότερες ερμηνείες διαφορετικές, που μπορεί να είναι όλες σωστές και νόμιμες, κι ας φαίνονται κάποτε αντιφατικές μεταξύ τους, μα που καμιά τους δεν είναι πλήρης γιατί κάθε μία ανταποκρίνεται σε άλλο στρώμα έμπνευσης.΄΄

Κ. Θ. Δημαράς, Δοκίμιο για την ποίηση

“Η αστοχία κοντά στο στόχο αν γίνει συνείδηση, είναι υπόθεση ερεθιστική, προκαλεί μια δεύτερη στόχευση με την ελπίδα της επιτυχίας. Πιστεύω πως η διδασκαλία της ποίησης στο σχολείο σ? όποιο εκπαιδευτικό ή παιδευτικό περιβάλλον , θα πρέπει να υπολογίζει πολύ σ? αυτού του είδους τις αστοχίες, να τις θεωρεί αφετηρία και οδηγό της, προσπαθώντας να συγκεντρώσει την ένταση και την προσοχή του μαθητή ακριβώς σ? αυτό το σημείο του ποιήματος που προκάλεσε σε πρώτη φάση την αστοχία. Κατά κανόνα εκεί βρίσκονται οι λαβές του ποιήματος, που αν τις πιάσουμε σωστά ευοδώνεται η ανάγνωση και προετοιμάζεται η φιλολογική ανάγνωση.??

Δ. Ν. Μαρωνίτης, Πίσω μπρος

“Η ποίηση που από τη φύση δεν αρκείται ποτέ στη μία όψη των πραγμάτων, έφτασε να? ναι στις μέρες μας η μόνη πραγματικά επικίνδυνη για τους κρατούντες. Εφ? ω και οι πιο έξυπνοι απ? αυτούς τη βάζουν τώρα τελευταία να φωνάζει <<ελευθερία>>, όπως ο κλέφτης για να τρομάξει ο νοικοκύρης ωσότου ο αφανισμός της να συντελεσθεί.??

Οδυσσέας Ελύτης, Αναφορά στον Ανδρέα Εμπειρίκο

“Δε θέλω τίποτ? άλλο παρά να μιλήσω απλά

Να μου δοθεί τούτη η χάρη

Γιατί και τη γλώσσα τη φορτώσαμε τόσο πολύ

Που φαγώθηκε απ? τα μαλάματα το πρόσωπό της ?

Κι είναι καιρός να πούμε τα λιγοστά μας λόγια

Γιατί η ψυχή μας αύριο κάνει πανιά.΄΄

Γιώργος Σεφέρης (1900-1971), Βραβείο Νόμπελ 1963

“Αυτό το νόημα επειδή το βρήκε ο ποιητής, δε σημαίνει πως είναι ούτε περισσότερο ούτε λιγότερο άξιο από ένα άλλο νόημα που γεννήθηκε από την επαφή ενός τρίτου μ? αυτό το ποίημα . Γι? αυτό βλέπουμε τους συγγραφείς να είναι τόσο στενοχωρημένοι όταν γυρεύουμε να μας βεβαιώσουν ότι η ερμηνεία μας είναι αυθεντική. Δεν υπάρχει καλλιτέχνης που να έχει δώσει αυθεντική ερμηνεία του έργου του. Γιατί, κι αν υπήρχε, δε θα δέσμευε κανέναν. Ο Montagne, σε μια εποχή που μας φαίνεται τώρα, πολύ απλοΪκή για την τέχνη, έγραφε ωστόσο << Ένας επαρκής αναγνώστης θα βρει πάντα στα συγγράμματα των άλλων πράγματα που ο συγγραφέας δε θέλησε διόλου να βάλει.΄΄

Γιώργος Σεφέρης, Δοκιμές Ι